Popularnonaukowe

AUTOPSJA CZŁOWIEKA Z CAŁUNU. NAJNOWSZE ODKRYCIA TAJEMNIC CAŁUNU TURYŃSKIEGO

Całun bez wątpienia jest jednym z najbardziej tajemniczych przedmiotów na świecie. Badania anatomii oraz analiza medyczno-sądowa od zawsze odgrywały determinującą rolę w próbach zrozumienia tego nieodgadnionego wizerunku.

Autorzy niniejszej książki sięgnęli po najnowsze metody i osiągnięcia naukowe, by ponownie zbadać zagadkowe płótno z Turynu. Jak się okazuje, nowoczesne metody śledcze potrafią odkryć nowe fakty i uchylają kolejne tajemnice Całunu.

Wnioski z zastosowania badania typowego dla analizy anatomicznej i medyczno-sądowej, której zamiast zwłok poddano wizerunek, podane zostały w fascynującej formie popularnonaukowego śledztwa. Daje ono odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o człowieka z Całunu: kim był, jaki był, skąd pochodził, jaka była przyczyna jego śmierci.

Jedyna w swoim rodzaju publikacja jest więc doskonałą okazją, by zaprosić czytelnika do sali sekcyjnej w celu asysty przy autopsji człowieka z Całunu.

Autorzy: Bruno Barberis

Profesor fizyki matematycznej na Wydziale Matematyki Uniwersytetu w Turynie, dyrektor Międzynarodowego Centrum Syndonologii

Luigi Fabrizio Rodella

Profesor anatomii człowieka na Wydziale Nauk Klinicznych i Eksperymentalnych Uniwersytetu w Brescii

Giovanni Pierucci

Emerytowany profesor medycyny sądowej Uniwersytetu w Pawii

Mauro Labanca

Profesor kontraktowy anatomii człowieka na Wydziale Nauk Klinicznych i Eksperymentalnych Uniwersytetu w Brescii

Alessandra Majorana

Profesor zwyczajna patologii stomatologicznej specjalnej na Wydziale Specjalizacji Medyczno-Chirurgicznych, Nauk Radiologicznych i Zdrowia Publicznego Uniwersytetu w Brescii

Giampiero Farronato

Profesor zwyczajny ortodoncji Wydziału Nauk Biomedycznych, Chirurgicznych i Stomatologicznych Uniwersytetu w Mediolanie

Massimo Boccaletti

Dziennikarz, freelancer

Dane techniczne: Autor: zbiorowa, Oprawa: miękka Rok wydania: 2017 Stron:, 144, wymiary(mm): 135x200

ŚMIERĆ MÓZGU. Czy istnieją granice organodawstwa? Regina Breul

Książka z gatunku tych, które idą pod prąd powszechnie obowiązującym poglądom. Autorka poddaje głębokiej krytyce kryterium śmierci mózgowej, będącej granicą, po przekroczeniu której pobiera się od dawców organy do przeszczepu. Doktor Regina Breul, mówiąc wprost, uważa, że organy te pobiera się od osób żywych! Wskazuje również na niebezpieczeństwa i nadużycia praktyk transplantologicznych. Swoje opinie odnosi przy tym do nauczania Kościoła w zakresie organodawstwa i konfrontuje z katolicką etyką.

Doktor Breul ze swoimi poglądami jest w środowisku medycznym i bioetycznym w mniejszości, ale nie jest odosobniona. Jej praca na pewno budzi kontrowersje, ale nie sposób przejść obok niej obojętnie. Czytelnik po lekturze zostanie z pytaniem: „A co, jeśli autorka ma rację”? Odpowiedź pilnie poszukiwana...

Dane techniczne: Autor: Regina Breul, Oprawa: miękka Rok wydania: 2018 Stron:, 216, wymiary(mm): 130x200

9 I PÓŁ TYGODNIA CZYLI SKUTECZNE ODCHUDZANIE Z DIETĄ GARSTKOWĄ Anna Lewitt

Tym razem dr n. med. Anna Lewitt zachęca do poznania swojego autorskiego programu Skuteczne Odchudzanie, który w zaledwie kilka tygodni przynosi pożądane efekty. Jak sama pisze we wstępie do książki oddaje ją czytelnikom z trzech powodów: Po pierwsze - jest to koło ratunkowe przed pseudo dietami, których efekty są często nieprzewidywalne jeśli chodzi o długotrwały wpływ na organizm.Po drugie - autorka chce przekonać, że można odchudzić się skutecznie, trwale utrzymując efekt, ale przy tym zdrowo i bezpiecznie bez potrzeby rezygnowania z... jedzenia! Po trzecie - dr Lewitt zwraca uwagę jak istotny jest sam proces przygotowywania potraw, obróbki termicznej.W książce znajduje się szereg porad z tym związanych, porad często odwołujących się do doświadczeń naszych babć(tradycyjne metody pozwalały zachować wartości potraw, były proste i bezpieczne

Dane techniczne: Autor: Anna Lewitt Stan: nowa, nieczytana Oprawa: miękka Rok wydania: 2014 ISBN 9788363682057 Stron: 270 Wymiary (mm) : 140x200

AŻ ŁEB URYWA 362 zaskakujące fakty o współczesnym świecie Matthew Santoro

Czy wiesz, że śmierć w budynku Parlamentu Brytyjskiego jest nielegalna? Wiedziałeś, że masło orzechowe poddane ekstremalnemu ciśnieniu zmienia się w diamenty? Słyszałeś, że wzorcem bohaterów gier elektronicznych bywają prawdziwe, znane osoby?

To pierwsza tak ekscytująca i zabawna książka, pełna nieznanych i zdumiewających faktów o współczesnym, szalonym świecie. Obala mity, które większość ludzi uważa za prawdę.

Rozłóż na łopatki potencjalnego pracodawcę, zabłyśnij na imprezie, zadziw przyszłych teściów, wzbudź podziw wśród dzieci i odkryj nowe pokłady wiedzy!

W książce znajdziesz:

- najbardziej zwariowane prawa i przepisy na przestrzeni dziejów

- nieprawdopodobne historie o pieniądzach

- najzabawniejsze fakty z różnych stron świata

...i wiele innych zadziwiających informacji!

Od najbardziej spektakularnych ucieczek z więzień i kuriozalnych konkursów przez najdziwniejsze rzeczy znalezione w kosmosie, aż do najbardziej niesamowitych wynalazków - zebrane w książce zaskakujące fakty sprawiają, że łeb aż urywa!

Matthew Santoro, autor książki, to niekwestionowana gwiazda kanału YouTube. Jego filmy o niezwykłych i mało znanych faktach z dziedziny popularnonaukowej oraz oryginalność przekazu i humor przyciągają rzesze fanów i zostały obejrzane już ponad 500 milionów razy przez ludzi z całego świata!

Dane techniczne: Autor: Matthew Santoro, Oprawa: miękka, Rok wydania: 2017 Stron:256, wymiary(mm): 145x205

W XXI wieku, źródłem kluczowych odkryć naukowych są bionauki.. Paul and Joyce Schoemaker omawiają najnowsze badania, których wyniki wpłyną na niemal wszystkie nauki i życia, począwszy od wydłużenia czasu naszego życia i poprawy stanu zdrowia, poprzez bioterroryzm aż po medycynę spersonalizowaną. Adresując niniejszą książkę do wszystkich zainteresowanych, zwykłych obywateli i konsumentów, Shoemakerowie omawiają najnowsze technologie oraz najbardziej kontrowersyjne kwestie związane z współczesną biotechnologią – komórki macierzyste, klonowanie, farmakogenetykę, chipy DNA, proteotomikę, terapię genową oraz wiele innych. Autorzy nakreślają wiele długoterminowych scenariuszy rozwoju bionauk oraz ujawniają, jaki wywrą one wpływ na nasze zdrowie, rodzinę, karierę zawodową oraz społeczeństwo, w którym żyjemy.

KRUKOWATY CZY SIKORA? Lennart Nilsson

Aż do niedawna sądzono, że tybetańska sójeczka mała to niewielki przedstawiciel krukowatych. Okazała się ona jednak dużą sikorą i jej nowa nazwa gatunkowa to pseudosójeczka, stad tytuł. Książka ta traktuje między innymi o różnych koncepcjach gatunku, o tym w jaki sposób gatunki powstają i wymierają, o gatunkach ukrytych, pierścieniowych i hybrydach. Dowiesz sie też z niej o tym jak śpiew wdówki nigeryjskiej umozliwił odkrycie nieznanego gatunku astrylda, o odkryciu kowalika algierskiego, preriokura wyżynnego i mrówczynka żółtodziobego, o rzadkościach z Hastings i ornitologicznych oszustwach Richarda Meinertzhagena, o ptaku z Uliety i innych gatunkach znanych tylko z jednego okazu oraz o podwójnym odkryciu trzciniaka wielkodziobego i góralki tybetańskiej, najpierw jako skórek w muzealnej gablocie, a potem żywych ptaków w naturze.

W porównaniu z wydaniem szwedzkim, wydanie polskie wzbogaciliśmy o zdjecia i rysunki, w dużej mierze unikalne oraz appendix opisujący najnowsze odkrycia stanowisk trzciniaka wielkodziobego.

Lennart Nilsson od ponad 30 lat pisze popularnonaukowe teksty o ptakach w kilku najbardziej poczytnych szwedzkich czasopismach ornitologicznych. Jest autorem książki o szwedzkich nazwach ptaków "Orre, trast och trana".

Spis treści:

Przedmowa do wydania polskiego

Moje zainteresowanie gatunkami

Krukowaty czy sikora?

Strzyżyk i biologiczna koncepcja gatunku

Różne koncepcje gatunku

Gatunki pierścieniowe

Nowe gatunki

Samotniki

Ptaki, którym sie powodzi i ptaki, które giną

Gatunki ukryte

Hybrydy

Wróblowe i Gondwana

Rzadkości z Hastings i inne oszustwa

Ile jest gatunków ptaków?

Appendix: Ciąg dalszy historii o trzciniaku wielkodziobym (od redakcji)

Niektóre terminy naukowe

Bibliografia

Bibliografia do wydania polskiego

Index

Dane techniczne: Autor: Lennart Nilsson, Oprawa: twarda Rok wydania: 2014 Stron: 190, Wymiary (mm): 140x215

KSIĘGA LUDZKICH UCZUĆ Tiffany Watt-Smith

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak opisać to cudowne uczucie, kiedy w zimną zimową noc siedzisz w przytulnym miejscu otoczony przyjaciółmi i dobrym jedzeniem (Holendrzy mówią na nie gezzelig)? Albo jak to się stało, że dawniej nostalgię traktowano jak śmiertelną chorobę, a dzisiaj myślimy o niej jak o nieszkodliwym sentymencie?

Nic nie budzi większych emocji niż one same! Wydaje nam się, że w dorosłym życiu doświadczyliśmy już wszystkich uczuć i poznaliśmy wszystkie emocje. Ale czy na pewno potrafimy je wszystkie nazwać?

To tylko kilka przykładów, które w różnych językach znalazła autorka:

umpty – poczucie, że pod każdym względem jest „bardzo źle”,

matutolypea – smutek, jaki ogarnia nas tylko o poranku,

basorexia – nagłe pragnienie pocałowania innej osoby

gezelligheid – błogość, jaka nas ogarnia, kiedy zimną nocą znajdujemy się pod dachem w towarzystwie przyjaciół!

Tiffany Watt-Smith w swojej książce przedstawia aż 156 mniej lub bardziej nam znanych uczuć i opisuje je w bardzo ciekawej formie anegdot i historii!

Tiffany Watt-Smith – antropolożka kultury, specjalizuje się w historii ludzkich emocji. Absolwentka filozofii na Cambridge, na University of London prowadzi badania w Centre for the History of the Emotions. Wcześniej pracowała w teatrach. Publikuje m.in. w „BBC Magazine”, „The Guardian” i „The New Scientist”. W 2014 przyznano jej tytuł BBC New Generation Thinker.

Dane techniczne: Autor: Tiffany Watt-Smith, Oprawa miękka, Rok wydania: 2017, Stron: 400, Wymiary (mm) : 125x195

NIEWIDZIALNY W SIECI. Sztuka zacierania śladów Kevin Mitnick, Robert Vamosi

Każdy Twój ruch w sieci jest monitorowany i zapisywany, a Twoja prywatność nieustannie zagrożona.

Potężne korporacje, rządy oraz cyberprzestępcy chcą wiedzieć, co robisz, i odpowiednio to wykorzystać. Kontrolują Cię, by sprzedawać Twoje dane w celach reklamowych czy wpływać na podejmowane decyzje. Chcą infiltrować Twoje życie osobiste, a nawet Cię okraść.

Kevin Mitnick uczy sztuki bycia niewidzialnym w sieci, dzięki której będziesz mógł chronić siebie i swoją rodzinę.

– Stwórz odporne na złamanie hasło.

– Dowiedz się, czego nie należy robić na firmowym komputerze czy drukarce.

– Naucz się rozpoznawać zainfekowane e-maile i ataki phishingowe.

– Zabezpiecz swoje konto bankowe przed atakami hakerskimi.

– Ochroń swoje dzieci przed niebezpiecznymi działaniami cyberprzestępców.

– Skorzystaj z zaawansowanych technik umożliwiających zachowanie maksymalnej anonimowości w sieci.

Dane techniczne: Autor: Kevin Mitnick, Robert Vamosi, Oprawa miękka, Rok wydania: 2017, Stron: 528, wymiary(mm): 145x205

NORDICANA ZA CO KOCHAMY SKANDYNAWIĘ Kajsa Kinsella

Cała Skandynawia w 100 hasłach!

Moda na Skandynawię trwa w najlepsze. Nordicana to pięknie ilustrowany przewodnik po wszystkim tym, za co kochamy Skandynawię – przedmioty, zjawiska, trendy oraz ludzie. Z krótkich, błyskotliwych tekstów dowiemy się wszystkiego, co należy wiedzieć o kulturze, sztuce i historii półwyspu skandynawskiego. 100 haseł i pojęć związanych ze Skandynawią – kultura i sztuka, historia i obyczaje, ludzie, przedmioty, styl życia.

Dane techniczne: Autor: Kajsa Kinsella, Oprawa twarda, Rok wydania: 2016, Stron: 192, wymiary(mm): 200x200

PODRÓŻ RÓŻOWYCH DELFINÓW. WYPRAWA DO AMAZONII Montgomery Sy

Naukowcy nazywają je Inia geoffrensis i wywodzą ich początki z pradawnego gatunku lądowych ssaków, które przed milionami lat wróciły do wody. Dla mieszkańców Amazonii różowe delfiny rzeczne to „boto”, zmiennokształtni, którzy pod ludzką postacią i znając ludzkie pragnienia, wychodzą z wody, aby skraść duszę człowieka, a jego samego zaprowadzić do Encante, podwodnego świata cudów.

Podróż różowych delfinów przeplata ze sobą starożytne mity i współczesną naukę. Opisuje fascynację autorki, szukającej tych nieuchwytnych stworzeń. Podczas czterech osobnych podróży Sy Montgomery podąża za delfinami – śledzi ich mityczną, historyczną i naturalną przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Nie waha się przy tym wspinać na trzydziestometrowe drzewa, kąpać w wodzie, w której roi się od piranii, zażyć ayahuaski, bardzo silnego halucynogenu, dzięki któremu szamani porozumiewają się z delfinami, ani sterczeć na słońcu kilkanaście godzin tylko po to, żeby zobaczyć skrawek płetwy grzbietowej. Starożytne legendy mówią, że delfiny od tysiącleci wskazują ludziom właściwą drogę. Sy Montgomery zabiera nas do tego pełnego cudów miejsca, w którym Amazonka stapia się z lasem, delfiny pływają wśród wierzchołków zatopionych drzew, a XXI wiek miesza się z początkami czasu.

Sy Montgomery jest przyrodniczką, pisarką, autorką scenariuszy telewizyjnych, która pisze zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Jej książki były wielokrotnie nagradzane. Podczas innych wypraw gonił ją w Zairze rozwścieczony goryl srebrnogrzbiety, ugryzł ją nietoperz wampir na Kostaryce, rozebrał orangutan w Borneo i polował na nią tygrys w Indiach. Pracowała także w Manitobie przy jamie wypełnionej osiemnastoma tysiącami węży pończoszników, pielęgnowała tarantulę w Gujanie Francuskiej oraz pływała z piraniami, strętwami i delfinami w Amazonce. Mieszka w New Hampshire, gdzie swego czasu poznała Christophera Hogwooda, świnię, o którym napisała bestsellerową książkę Dobra świnka, dobra (Marginesy 2015)

Dane techniczne: Autor: Montgomery Sy, oprawa miękka, Rok wydania: 2016, Stron: 384 wymiary(mm): 135x210,

ROZMOWY O CZŁOWIEKU. WYWIADY Z EKSPERTAMI Monika Florek-Mostowska

23 znakomici rozmówcy Moniki Florek-Mostowskiej zgłębiają tajniki Wszechświata, przewidują naszą cywilizacyjną przyszłość, prognozują znaczne wydłużenie życia w wysokim komforcie(!), badają ludzką naturę, próbują rozszyfrować meandry ludzkiej fizjologii, seksualności, intelektu, psychiki i duchowości, a jednocześnie pokazują wielkie podobieństwa ludzi i ludzkich społeczności do innych ssaków naczelnych… Książka Rozmowy o człowieku. Wywiady z ekspertami podzielona jest na trzy części. Pokazuje różne aspekty człowieczeństwa i badaczy, którzy z wielkim zaangażowaniem się nimi zajmują.

W pierwszym dziale – zatytułowanym Człowiek – twórca cywilizacji – poznajemy zarówno to co nas łączy ze światem zwierząt, a w szczególności ze ssakami człekokształtnymi, jak i to co uczyni nas wśród nich zupełnie wyjątkowymi. Mówią o tym zoolodzy Jane Goodall i Desmond Morris oraz wybitni wizjonerzy kreujący i przewidujący zmiany cywilizacyjne: Ray Hammond, Raymond Kurzweil, Craig Venter, Piotr Stępień i Artur Clark. Ich prognozy obejmują rozwój medycyny i coraz większą ingerencję w żywe komórki, zwiększenie możliwości mózgu, nowe rozwiązania technologiczne, zasiedlanie innych planet i nowy kosmiczny transport.

Ray Hammond to najczęściej cytowany futurolog i najlepszy strateg biznesowy w Europie, który w latach 80. przewidział znaczenie i komercyjny sukces Internetu; Craig Venter niekiedy nazywany jest konkurentem Pana Boga, gdyż nie ustaje w wysiłkach stworzenia sztucznego życia, a Raymond Kurzweil przewidział w latach 90. obecną erę smartfonów i okulary rzeczywistości rozszerzonej. O pomyśle windy do nieba mówi, z kolei, Artur Clark twórca 2001: Odysei kosmicznej, którą zekranizował Stanley Kubrick.

Najobszerniejszą część książki stanowi Człowiek emocjonalny gdzie pojawiają się rozważania autora słynnego eksperymentu więziennego Philipa Zimbardo o znaczeniu pojmowania czasu, Davida Golemana o inteligencji emocjonalnej i społecznej a także dowiadujemy się o emocjach wśród e-społeczności (J. Hołyst), o pochodzeniu i znaczeniu stresu (R. Sapolsky), o naszej skłonności do agresji i kłamstwa (E. Feindler i R. Feldman) i o próbach ukrywania uczuć i nastrojów (P. Ekman) oraz o tym jak być szczęśliwym (M. Seligman), usatysfakcjonowanym seksualnie w małżeństwie (E. Perel) i jak skutecznie posługiwać się językiem by komunikacja była najsprawniejsza (S. Pinker).

Ostatni dział zatytułowany Człowiek myśliciel obejmuje rozmowy z wielkimi przedstawicielami różnych nurtów intelektualnych, którzy m.in. odnoszą się do swojej relacji – lub jej braku – z Bogiem. O zmianach badaniach zmienności poziomu inteligencji mówi James Flynn, o odżegnywaniu się od Boga Richard Dawkins, o swojej „teorii wszystkiego” Stewen Hawking (genialny fizyk i bohater hollywoodzkiej produkcji pod tym samym tytułem), o zestrojeniu Wszechświata z Bogiem Michał Heller, o fascynacji Biblią i swoim ateizmie Israel Finkelstein i wreszcie o starożytnych ascetach Ewa Wipszycka.

Wykaz osób, które udzieliły wywiadów do książki:

Jane Godall, Desmond Morris, Ray Hammond, Raymond Kurzweil, Craig Venter, Piotr Stępień, Artur Clark, Philip Zimbardo, David Goleman, Janusz Hołyst, Robert Sapolsky, Eva Feindler, Robert Feldman, Paul Ekman, Steven Pinker, Martin Seligman, Esther Perel, James Flynn, Richard Dawkins, Steven Hawking, Michał Heller, Israel Finkelstein, Ewa Wipszycka

Monika Florek-Mostowska jest publicystką i teologiem. Fascynują ją losy różnych dyscyplin naukowych, ich relacja do wiary w Boga oraz do człowieka. Popularyzacja nauki jest jej pasją.

Dane techniczne: Autor: Monika Florek-Mostowska, Oprawa twarda Rok wydania: 2015, Stron: 264, Wymiary (mm) : 165x235

SZÓSTE WYMIERANIE. HISTORIA NIENATURALNA Elizabeth Kolbert

Nagroda Pulitzera 2015. Jedna z 10 najważniejszych książek roku 2015 wg "New York Timesa." Opowieść o przeszłości i przyszłości Ziemi oraz ważna przestroga dla ludzkości.

Nagrodzony Pulitzerem bestseller i zarazem doskonale napisana, fascynująca opowieść o historii Ziemi, widziana z perspektywy badaczy wymierających gatunków zwierząt i roślin. Autorka tworzy przekonujący obraz życia na naszej planecie, życia, któremu w każdej chwili grozić może kolejna katastrofa. Tym razem z winy człowieka.

Opowieść o przeszłości i przyszłości Ziemi oraz ważna przestroga dla ludzkości. Bestseller „New York Timesa”, uhonorowany Nagrodą Pulitzera w dziedzinie nauki.

W historii naszego globu odnotowujemy pięć wielkich wyginięć gatunków, które spowodowały drastyczny spadek bioróżnorodności na Ziemi. Naukowcy na całym świecie obserwują obecnie szóste wymieranie – prawdopodobnie największą katastrofę od czasu uderzenia w Ziemię asteroidy, które spowodowało wyginięcie dinozaurów. Tym razem jednak przyczyna jest o wiele bardziej prozaiczna, a zarazem o wiele bardziej groźna – człowiek.

Działalność ludzka powoduje nieodwracalne zmiany klimatyczne, i to właśnie człowiek może powstrzymać błędne koło nieracjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi i dewastacji środowiska. Elizabeth Kolbert z ogromną erudycją i nie bez poczucia humoru opisuje wymarłe na przestrzeni tysiącleci gatunki, przedstawia rozwój nauki i koncepcji ewolucji, rozmawia z wpływowymi naukowcami. Drąży temat z ogromną determinacją, mając świadomość, że problem, przez lata spychany na margines, już zbiera pierwsze żniwo, zaburzając delikatną równowagę biologiczną.

Dane techniczne: Autor: Elizabeth Kolbert, Oprawa: miękka Rok wydania: 2014 Stron:, 352, wymiary(mm): 140x205

WOJNA TROJAŃSKA Rodney Castleden outlet

Autor potraktował wojnę trojańską ją jak wydarzenie czysto polityczne i militarne. Odrzucił całą warstwę mitologiczną, z pola bitwy usunął bogów i boginie. Nakreślił dzieje tej wojny opierając się nie tylko na "Iliadzie" oraz innych tekstach starożytnych: odtworzył przede wszystkim jej rzeczywiste tło oraz scenerię. Wykorzystał do tego zarówno rezultaty XIX-wiecznych i współczesnych badań archeologicznych, jak i źródła pisane dotyczące basenu Morza Egejskiego i Anatolii w XII w. p.n.e. pokusił się o próbę ustalenia, czym ta wojna w istocie była: fragmentem wielkiej operacji militarnej czy też małą awanturą lokalną. Obie wersje można w równym stopniu udowodnić, lecz w obu wypadkach chodziło o sprawy konkretne i prozaiczne - o ziemię, władzę i łupy. Zwycięzcy rychło zresztą padli ofiarą innych, nowych najeźdźców, co według R. Castledena świadczy o tym, że każda wojna niesie cierpienie i śmierć - nie tylko dla pokonanych...

Dane techniczne: Autor: Rodney Castleden Oprawa: miękka Rok wydania: 2008 Stron: 208 Wymiary (mm) : 170x240

Stan: końcówka nakładu, książki są nowe, ale niepełnowartościowe (mogą posiadać zżółknięcia, drobne zagięcia, zarysowania, przybrudzenia, lekkie uszkodzenie oprawy, bloku itp)